Có nên cho bé ngủ riêng ngay từ nhỏ hay không ?

Từ xưa đến nay, cho bé ngủ riêng không nằm trong từ điển của các bậc cha mẹ, ru bé ngủ là việc làm thường xuyên của các bà, các mẹ để giúp bé nhanh chóng chìm vào giấc ngủ nhưng không phải lúc nào công việc này cũng dễ dàng bởi có nhiều bé rất khó ngủ, hay cáu bẳn, khóc lóc,... do đó vừa mang lại cảm giác mệt mỏi cho mẹ khi phải bế trẻ thường xuyên trên tay, vừa tạo thói quen không tốt cho bé khi phải phụ thuộc vào người lớn mỗi khi ngủ. Do đó, có không ít các bà mẹ đã và đang tìm hiểu về những phương pháp mới để giúp trẻ dễ ngủ hơn, ít quấy khóc hơn đặc biệt không phải phụ thuộc vào người lớn mỗi khi ngủ.

"Cho bé ngủ riêng" đang là phương pháp nuôi dạy con đang được rất nhiều bà mẹ bỉm sữa quan tâm và muốn thử áp dụng cho con của mình. Tuy nhiên, thực hư về lợi ích của phương pháp này ra sao và làm thế nào để có thể dễ dàng rèn cho bé thói quen ngủ riêng này thì không phải mẹ nào cũng nắm rõ. Vậy hãy cùng MB Mart cùng tìm hiểu kỹ hơn về vấn đề này để có cái nhìn khách quan nhất trước khi quyết định xem có nên áp dụng phương pháp này cho con yêu của mình không nhé.

1. Tại sao nên cho trẻ ngủ riêng ?

- Giảm nguy cơ đột tử cho trẻ sơ sinh khi nằm chung với bố mẹ

Khi cho trẻ nằm chung với bố mẹ đặc biệt là trẻ sơ sinh thì không phải lúc nào cha mẹ cũng kiểm soát được hết hành động của mình trong khi ngủ. Do đó, nguy cơ nằm đè lên bé rất có thể xảy ra dẫn đến tình trạng bé bị ngạt thở. Và theo một nghiên cứu gần nhất tại Anh đã cho thấy rằng, tỉ lệ trẻ sơ sinh đột tử do bố mẹ đè vào khi ngủ chiếm hơn 1 nửa tổng số ca tử vong của trẻ sơ sinh.

Vì vậy, đây là lý do đầu tiên cho thấy việc cho bé ngủ riêng là hết sức cần thiết.

- Cho bé ngủ riêng tạo thói quen tự lập, tính tự tin cho bé

Từ trước tới nay, việc cho bé ngủ chung đồng nghĩa với việc người lớn phải bế rong và ru bé ngủ, dần dần hình thành thói quen phải có người lớn bên cạnh bé mới có thể ngủ được, thậm chí có những bé khó ngủ hay quấy khóc thì việc mãi trẻ mới ngủ về lâu dài sẽ gây nên tình trạng mệt mỏi cho phụ huynh. Vì vậy, rèn được thói quen ngủ riêng cho bé sẽ không còn phải phụ thuộc vào người lớn nữa và lâu dài sẽ rèn luyện cho trẻ thói quen tự giác mỗi khi đi ngủ đồng thời tự tin hơn ngay cả khi không có ai bên cạnh.

- Nói "không" với quấy khóc trước khi ngủ

Theo một số nghiên cứu cho thấy, khi bé đã làm quen với nếp ngủ riêng thì tình trạng quấy khóc cũng sẽ biến mất, khi bé chưa ngủ luôn thì trẻ sẽ tự chơi một mình mà không cần người trợ giúp. Và công việc còn lại của mẹ chỉ là cho bé đi ngủ đúng giờ chẳng mấy chốc sẽ thấy bé nhanh chóng chìm vào giấc ngủ.

- Giúp trẻ ngủ ngon và sâu giấc hơn

Thói quen đòi ăn của bé vào ban đêm cũng như việc quấy khóc khi ngủ là những thói quen không tốt và chính là những nguyên nhân làm cho bé khó quay trở lại với giấc ngủ như trước. Ngoài ra, việc bé ngủ cùng cha mẹ cũng ít nhiều ảnh hưởng tới giấc ngủ của bé khi giờ giấc sinh hoạt của người lớn khác với trẻ nhỏ, từ đó làm cho trẻ dễ tỉnh giấc trong khi ngủ.

Việc rèn luyện cho trẻ tự ngủ riêng được sẽ giúp bé hình thành thói quen ngủ đúng giờ giấc, tự ru ngủ mỗi khi tỉnh giấc và bỏ thói quen ăn đêm không tốt, từ đó trẻ sẽ  có những giấc ngủ ngon và sâu hơn một mạch tới sáng.

- Tâm lý trẻ không bị tác động tiêu cực

Khi cho bé ngủ chung với bố mẹ chắc hẳn gia đình nào cũng gặp tình trạng dở khóc dở cười khi trẻ tỉnh giấc giữa đêm, thậm chí có những cãi vã giữa bố mẹ hoặc có những gia đình còn xảy ra cả tình trạng bạo lực và việc này ít nhiều sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới tâm sinh lý của trẻ. Do đó, để trẻ ngủ riêng là một hình thức tránh để trẻ gặp những tác động không tốt tới tâm lý của bé.

- Bố mẹ có không gian riêng

Một chiếc giường dù có rộng tới mấy thì việc 3,4 người ngủ chung một giường cũng  mang tới sự bất tiện cho tất cả mọi người, đồng thời có những sinh hoạt riêng của bố mẹ trở nên khó khăn hơn. Về lâu dài sẽ làm ảnh hưởng tới tình cảm vợ chồng do đó để bé ngủ riêng vừa giúp bé tạo thói quen tốt lại vừa giúp cho bố mẹ có không gian riêng để hâm nóng tình cảm.

2. Thời điểm nào thích hợp để cho trẻ ngủ riêng ?

Bố mẹ có thể bắt đầu cho trẻ tập ngủ riêng khi trẻ được 4-6 tuần tuổi bằng cách cho trẻ ngủ ở nôi, cũi trẻ em tuy nhiên cần giám sát chặt chẽ bé mỗi khi ngủ. Nếu có thể thì nên lắp camera theo dõi để kiểm soát được tất cả mọi hành động của bé trong khi ngủ.

Và thời điểm muộn nhất để cho bé ra ngủ riêng là trước giai đoạn 3 tuổi bởi sau tuổi này bé đã có khả năng phân biệt và bắt đầu tò mò về giới tính, như vậy sẽ tránh được những ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý của trẻ khi ngủ cùng bố mẹ.

3. Những khó khăn gặp phải khi áp dụng 

- Ở Việt Nam, việc cho trẻ ngủ riêng là quyết định không hề dễ dàng bởi ngay khi có ý định cho bé ngủ riêng là mẹ đã gặp phải rất nhiều sự phản đối từ ông bà bởi hầu hết các ông bà đều quan niệm ngày xưa mình cũng chăm con như vậy có sao đâu. Vì vậy, việc đầu tiên mà các bậc phụ huynh cần làm là làm công tác tư tưởng cho ông bà để ông hiểu được cái lợi khi mà trẻ có thể ngủ riêng.

- Khi mới bắt đầu được cho ra ngủ riêng trẻ thường hay sợ hãi và có cảm giác bồn chồn lo lắng vì đang quen với mùi bố mẹ, nhịp thở, hơi ấm,... của bố mẹ bên cạnh, vì vậy lúc này bé rất cần được bố mẹ trấn an tinh thần hằng ngày để bé có thể yên tâm hơn khi tự mình ngủ riêng.

- Trẻ sơ sinh chưa kiểm soát được hành động hay bị vung chăn, gối vào mặt trong khi bố mẹ không ở gần rất dễ bị ngạt thở nếu không được hỗ trợ kịp thời.

4. Hướng dẫn cách luyện cho trẻ ngủ riêng dễ dàng nhất

- Đầu tiên, cha mẹ cần trang bị đầy đủ các vật dụng để cho bé ngủ riêng như giường cũi cho bé có đầy đủ đệm, màn đối với bé sơ sinh hoặc phòng ngủ riêng cho trẻ với giường ngủ, đệm, thanh chắn giường, chăn, gối,...

- Sau đó, bố mẹ có thể bắt đầu cho trẻ ngủ riêng nhưng nên nhớ luôn phải ở cạnh bé trong thời gian đầu này để bé không có cảm giác sợ hãi, trống trải hay nghĩ bị bỏ rơi khi không có ai bên cạnh mình, về lâu dài sẽ gây ảnh hưởng không tốt tới tâm lý của bé. 

Với những bé sơ sinh bố mẹ có thể nằm ở giường ngay bên cạnh để quan sát con mình còn với trẻ lớn có thể kể cho bé nghe một vài câu chuyện hoặc nói chuyện với bé 1 lúc cho tới khi bé chuẩn bị thiếp đi thì có thể rời khỏi phòng của bé.

- Sau một thời gian bé đã làm quen và chấp nhận việc ngủ một mình với bé sơ sinh bố mẹ có thể sử dụng màn để ngăn giữa giường và cũi của bé để tạo thói quen ngủ riêng hẳn cho bé, còn với những bé lớn thì đến giờ ngủ là bố mẹ đưa con vào phòng để con tự ngủ một mình.

- Có nhiều trường hợp bố mẹ thấy con ôm gối sang phòng bố mẹ xin ngủ cùng nhưng lúc nay bố mẹ nên có thái độ dứt khoát và nói cho bé hiểu giờ bé đã lớn và cần phải tự ngủ một mình. Bố mẹ nhất định không được mủi lòng với bé bởi nếu vậy sẽ làm cho việc luyện ngủ riêng trở nên khó khăn hơn. Sau đó, bố hoặc mẹ hãy đi cùng bé trở lại phòng ngủ rồi nói chuyện một chút với con để dỗ cho bé ngủ và trở lại về phòng của mình.

- Khi thấy bé thực hiện tốt việc ngủ riêng bố mẹ đừng ngại ngần thưởng cho bé những món ăn hoặc những món đồ chơi trẻ em mà bé yêu thích để tiếp thêm động lực cho bé đồng thời cho bé thấy được kết quả từ sự nỗ lực của mình từ đó sẽ thấy hào hứng hơn với việc ngủ một mình.

5. Một số lưu ý khi cho trẻ ngủ riêng

- Đối với trẻ sơ sinh chỉ nên cho bé ngủ riêng giường để không bện hơi bố mẹ chứ không nên cho bé ngủ phòng riêng bởi lúc này bé chưa kiểm soát được những hành động của mình nên rất dễ chùm chăn, gối vào mặt hoặc lật úp mặt vào chăn gối mà không xoay sở lại được. Lúc này rất cần đến sự trợ giúp của bố mẹ ngay lúc đó.

Chỉ cần mua cho bé một chiếc giường cũi trẻ em kê sát vào giường của bố mẹ ngủ là có thể dễ dàng quan sát bé lúc ngủ mà vẫn đảm bảo bé không bị phụ thuộc vào bố mẹ.

- Cất toàn bộ những thứ có thể gây ngạt thở cho bé như gối, chăn cho bé, đồ chơi nhồi bông,... thừa để tránh gây ngạt thở cho bé. Chăn sử dụng mùa hè nên sử dụng các loại chăn lưới cho bé sẽ đảm bảo độ thông thoáng ngay cả khi chăn đắp vào mặt bé.

- Khi con chưa có dấu hiệu sẵn sàng, không nhất thiết bố mẹ phải ép bé ngủ riêng luôn mà hãy thuyết phục con dần dần và nói cho bé những điều thú vị khi được ngủ riêng một mình, dần dần sẽ tạo cảm giác hứng thú cho bé với việc ngủ riêng này.

- Hầu hết các bé đều rất thích ngủ úp tuy nhiên ngủ theo cách này lại rất dễ gây ngạt thở cho bé, vì vậy bố mẹ phải để ý để chỉnh lại tư thế nằm ngửa cho bé.

- Luôn đảm bảo thành nôi, cũi và giường ngủ cho bé có chắn cao xung quanh để trong khi ngủ bé không bị lăn ngã xuống sàn nhà, với bé ngủ ở giường riêng bố mẹ nên lắp thêm thanh chắn giường cho bé ở xung quanh để đảm bảo an toàn cho bé.

- Với bé lớn bố mẹ có thể tham khảo ý kiến của bé khi trang trí phòng riêng cho con để bé có hứng thú hơn với việc được ngủ riêng trong căn phòng của chính mình.

- Đối với những bé sợ ở trong bóng tối, mẹ có thể trang bị thêm cho bé một chiếc đèn ngủ để bé yên tâm hơn khi ngủ một mình. 

- Nếu bé có nhu cầu được ôm và ngủ cùng khi mới bắt đầu, bố mẹ hãy đồng ý với trẻ và đừng quên nói chuyện hoặc đọc cho bé một vài câu truyện, dần dần bố mẹ chuyển sang ngồi ghế ngay bên cạnh bé và cuối cùng là ra khỏi căn phòng sau đó. Bằng cách này bé vừa có cảm giác an tâm khi có người lớn bên cạnh lại nhanh chóng làm quen với việc ngủ một mình. 

- Khi đã quyết định cho bé ngủ riêng thì bố mẹ không nên mủi lòng với bất cứ lý do gì mà trẻ đưa ra, sẽ rất dễ làm kế hoạch ngủ riêng của trẻ thất bại.

- Việc trẻ tập ngủ riêng thành công phải trải qua cả một quá trình luyện tập và tùy thuộc vào khả năng bạo rạn của bé và đương nhiên không có bé nào giống bé nào, vì vậy bố mẹ đừng nên nóng vội khi bé nhà mình chưa làm quen được với việc ngủ riêng nhanh như con nhà khác.

- Luôn đảm bảo cho bé đi ngủ đúng giờ giấc để tạo thói quen sinh hoạt đúng giờ cho bé tránh làm ảnh hưởng tới đồng hồ sinh học của bé. 

6. Trường hợp nào không nên cho bé ngủ riêng

- Đối với những bé có thể trạng sức khỏe yếu, hay ốm hoặc mắc một số bệnh nguy hiểm thì luôn cần có người lớn ở bên cạnh chăm sóc, vì vậy bố mẹ không nên có ý định cho bé ngủ riêng cho tới khi bé lớn hẳn.

- Khi không thể tạo được một không gian riêng thoải mái cho bé bởi điều kiện kinh tế chưa cho phép thì cũng không nhất thiết phải cho trẻ ra ngủ riêng.

Hy vọng bài viết sẽ giúp ba mẹ đưa ra quyết định về việc có cho bé ngủ riêng hay không, thời điểm nào áp dụng là phù hợp