Nguyên tắc "BÀN TAY" trong việc khen ngợi con

Khen con cũng cần phải có nghệ thuật, bởi khen - chê cũng ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình hình thành nhân cách của trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Vậy nên, các bậc cha mẹ cần chú ý việc khen chê để tránh làm con tổn thương con hoặc làm con tự kiêu cao ngạo. 

Những nguyên tắc vàng trong việc khen con: 

1. Nguyên tắc 1: Nghệ thuật không khen sản phẩm con làm được mà khen vào quá trình con thực hiện   
Ví dụ: Con tự xúc ăn, không nên khen "con giỏi quá", mà thay vào đó nên nói "Con hôm nay con rất nỗ lực đấy, mẹ thấy con xúc gọn gàng và tốt hơn những lần trước rất nhiều rồi".  
Ví dụ: Hôm nay con được điểm 10, không nên khen "con mẹ giỏi quá", mà thay vào đó, nên nói với con : “Con đã rất nỗ lực, lúc con làm bài thi con toát hết cả mồ hôi, viết mỏi nhừ cả tay phải không con”.  

Việc khen quá trình sẽ giúp trẻ hiểu rằng những nỗ lực của con khi thực hiện việc gì đó mới khiến mọi người để tâm quan sát và đánh giá nhiều nhất, trẻ sẽ chú trọng và tiếp tục nỗ lực hơn nhiều để được người lớn công nhận, khen ngợi. 

2. Nguyên tắc 2 : Nghệ thuật không so sánh con với bất cứ bạn nào khác 

Ví dụ: Không nên khen con , “con ăn nhanh hơn bạn A đó” , hoặc “con học kém hơn bạn B đó”  

Trẻ em có một kẻ thù vô hình nhưng đáng sợ là "con nhà người ta". Việc bố mẹ hay so sánh với những đứa trẻ khác vừa khiến trẻ tự ti, hoặc kiêu ngạo, hạn chế dùng những từ chê bai, đặc biệt không được chê con trước đám đông, làm như vậy vô hình chung ba mẹ đã đẩy con vào tâm lý hoang mang và trẻ sẽ có những phản ứng vô cùng tiêu cực, lâu dần sẽ hình thành nhân cách trẻ trở nên quá tự ti hoặc hiếu thắng, cao ngạo. 

3. Nguyên tắc 3: Nghệ thuật mượn cảm xúc của cá nhân giúp con phát huy phẩm chất tốt đẹp 

Ví dụ: Không nên khen “con thông minh quá”, thay vào đó ba mẹ nên khen: “con làm được cái này mẹ rất vui và hạnh phúc, mẹ tự hào vì có con”.  

Không phải đứa trẻ nào cũng giỏi, thông minh, nên nếu được khen nhiều những phẩm chất này, khi ra đời, nếu trẻ làm điều gì không được, không thành công, trẻ có thể thấy những lời khen trái với thực tế và thất vọng về mình, và nghĩ mẹ nói dối mình, mẹ gạt mình. 

4. Nguyên tắc 4: Nghệ thuật khen cả những thứ con không hề để ý 

Ví dụ: Mọi hôm đến bữa cơm con cứ ngồi chơi, nhưng tự dưng hôm nay con bê giúp mẹ cái xoong, cái bát, thì bố mẹ nên lập tức khen ngay hành động này của trẻ. 

Trẻ con thường cực kỳ sung sướng về điều này, việc khen con cả những thứ con vô tình làm như thế sẽ giúp trẻ hiểu rằng hóa ra mọi công việc mình làm đều có mẹ quan sát và để tâm. Từ đó, trẻ sẽ cố gắng thực hiện những điều này tốt hơn. 

5. Nguyên tắc 5: Nghệ thuật mượn lời khen từ người khác đến 

Nên tích cực truyền đạt lại lời của người khác khen con. Đôi khi có thể là mượn lời người khác. 

Ví dụ: Thay vì khen con: “Con rất lễ phép với người lớn” . Mẹ có thể mượn lời của bố, hoặc người hàng xóm: “Hôm nay đi qua nhà bác hàng xóm, bác ấy bảo mẹ, con rất lễ phép, lịch sự, biết chào hỏi người lớn đấy"  

Điều này làm lời khen có vẻ khách quan hơn. Con sẽ vui vẻ và những ngày sau đó luôn chào hỏi khi gặp mọi người.   
Nguồn: ST